Veel meer dan bewapening
België strategisch positioneren in het nieuwe Europese defensielandschap, met een Nationale Defensietop en een Defensiepact met de financiële sector.
Europa staat voor een nieuwe geopolitieke realiteit, waarin defensie en veiligheid cruciaal zijn. In de media en het publieke debat groeit het besef hiervan, maar Marc De Vos en Julien De Wit waarschuwen voor een herhaling van het vergrijzingsproblematiek: België dreigt zichzelf te verliezen in een inhaalrace over uitgaven terwijl er vooral nood is aan visie om van de uitdaging een opportuniteit te maken. Itinera pleit ervoor om defensie te zien als een kans: voor industriële innovatie, economische groei en maatschappelijke weerbaarheid. Onder het motto "Veel meer dan bewapening" stelt Itinera een strategie voor.
- Een veerkrachtige samenleving als fundament
Een sterk defensiebeleid begint met een sterke samenleving. België heeft een mentale en beleidsmatige omslag nodig om zijn veiligheid en welvaart te verzekeren. Overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers moeten samenwerken om het vertrouwen en de weerbaarheid te vergroten.
De evaluatie van de Nationale Veiligheidsstrategie biedt het ideale moment om deze omslag te realiseren.
- België moet investeren om zijn strategische positie te behouden
België dreigt zijn status als locatie van hoofdkwartieren te hypothekeren als het in gebreke blijft. We bengelen achteraan de staart en moeten juist bij de besten horen.
Hoe sneller België kan aansluiten bij de kopgroep die 3% en meer van het bbp besteedt aan defensie-uitgaven, hoe meer kansen we hebben om het potentieel van onze bedrijfskampioenen, van onze havenligging en -infrastructuur en van onze internationale hoofdkwartieren vanuit België uit te spelen, zowel geopolitiek als economisch.
Als we niet opschalen dreigen we in de toekomst misschien minder aan VS-bedrijven via de NAVO, maar wel aan EU-bedrijven buiten België te moeten afdragen.
- Structurele financiering in plaats van improvisatie
België staat al voor grote financiële uitdagingen: hoge staatsschuld, vergrijzingskosten en de energietransitie. Itinera stelt concrete financieringsoplossingen voor:
- Europese samenwerking rond defensieschulden
- Een defensie- of weerbaarheidsbon om spaargeld te mobiliseren
- Een nationaal of Europees defensiefonds voor structurele investeringen
Itinera pleit voor een Defensiepact waarin overheid, industrie en financiële instellingen samenwerken om private investeringen in defensie te stimuleren. Dat vergt ook een nieuwe focus in de strategie van de bestaande publieke participatiemaatschappijen.
Op langere termijn is een mix van besparingen, verschuiving in prioriteiten en belastinghervorming aangewezen. Itinera pleit tegen privatiseren of uitverkopen van overheidsactiva, tenzij voor langlopend investeringskapitaal.
- Slim investeren: waarin en met wie?
Een effectieve defensiestrategie koppelt militaire investeringen aan industrie, infrastructuur en veiligheid. België mag zich niet laten blokkeren door bevoegdheidsverdelingen. Een interfederale Nationale Defensietop kan investeringsprioriteiten coördineren:
- Oekraïne steunen in wederopbouw, met economische terugverdieneffecten
- Voldoen aan onze NAVO-verplichtingen
- Meebouwen aan de Europese defensie-industrie
- Belgische defensiebedrijven versterken en uitbouwen tot Europese kampioenen
- Investeren in economische veiligheid en kritieke infrastructuur
België moet minder investeren in militair personeel en méér in technologie en innovatie. Wie bovenaan de waardeketen zit, creëert economische opportuniteiten stroomafwaarts.
Geld mobiliseren en predestineren is de essentie, maar het moet ook snel en effectief kunnen besteed en ingezet worden op het terrein. De obstakels daarvoor identificeren en elimineren is noodzakelijk.
Defensie is niet alleen een geopolitieke noodzaak, maar ook een economische kans. België moet nu keuzes maken om zijn positie veilig te stellen. De klok tikt, en de internationale concurrentie wacht niet.
