CDO’s als redding voor KMO’s?
De nieuwe prudentiële solvabiliteits- en liquiditeitsregels waarvoor banken staan in Europa (Bazel III) geven aanleiding tot een geschat financieringstekort van 4000 miljard euro voor de economie de komende 5 jaar. De noodzaak van deze nieuwe regels staat buiten kijf, maar, tenzij het financieringstekort kan overbrugd worden, zal Europa (en dus ook België) een economisch verloren decennium te gemoed gaan.
Het overbruggen van dit financieringstekort kan doordat banken zich gaan herkapitaliseren, waardoor ze meer leningen kunnen uitgeven, ofwel door niet-bancaire financieringsbronnen aan te spreken. Het herkapitaliseren van de banksector is echter onwaarschijnlijk de eerst komende jaren. Ten eerste, is er grote weerstand van de bestaande aandeelhouders tegen een herhaaldelijke herkapitalisatie omwille van het (te) grote verwateringseffect. Ten tweede, is er het “kip en het ei” probleem dat de bankproblemen pas zullen over zijn als de economie heropleeft en ze in staat zijn om zich te herkapitaliseren, maar de economie kan pas heropleven als de bankproblemen opgelost zijn. Ten derde, is de verwachte rendabiliteit voor banken substantieel lager dan de rendabiliteit die investeerders eisen voor het risico die ze lopen. En ten vierde is het gevoel van “too big to fail” sterk afgezwakt waardoor er meer politieke wil is om banken te laten failliet gaan en dus overheidssteun niet meer vanzelfsprekend is. Kortom, dat banken voldoende vers geld vinden om het financieringstekort te overbruggen lijkt onwaarschijnlijk de komende jaren.
Als de banken niet kunnen zorgen voor de nodige financiering van de economie, dan moet het ofwel van de overheid komen of rechtstreeks van de financiële markten. Gezien de huidige besparingsdrift van de Europese overheden, lijken de financiële markten de enige overblijvende oplossing.
Grote bedrijven kunnen financiering vinden via de financiële markten door de uitgifte van nieuwe aandelen of obligaties, maar KMO’s en consumenten hebben momenteel nauwelijks of geen rechtstreekse toegang tot de financiële markten en zijn overgelaten aan een ondergekapitaliseerde bancair systeem, dat niet in staat is om voor voldoende financiering te zorgen.
En hier kunnen de beruchte gestructureerde kredietproducten, een belangrijke oorzaak van de bankencrisis, misschien dit keer wel de redding betekenen van onze economie, als we het dit keer wél goed aanpakken. Maar dan moeten we wel enkele lessen trekken uit het verleden. Ten eerste, moet er een business model komen waarin vermeden wordt dat banken geloven dat ze geen economisch belang meer hebben op de lange termijn bij de securitisatie van leningen. Ten tweede, geen ‘leveraged’ CDO’s meer, waarbij een kleine wijziging van het onderliggend risico een groot effect genereert op de risico van het kredietproduct. Ook geen ‘maturity transformation’ meer, waardoor de terugbetaling van het kredietproduct afhankelijk is van het al dan niet kunnen herfinancieren van de onderliggend leningen. Ook volledige transparantie, niet enkel naar informatie toe maar ook naar complexiteit toe, zodanig dat het risico correct kan worden ingeschat en gelinieerd met het risicoprofiel en solvabiliteit van de investeerder.
CDO’s bieden belangrijke voordelen ten opzichte van directe publieke leningen aan KMO’s zijnde, de liquiditeit, je kan je lening door verkopen als dat wenst; het vermijden van de hoge kost om zelf het risico van het bedrijf en zijn omgeving in te schatten, dit moet gebeuren door een betrouwbare financiële instelling; en het vermijden van een grote opstart kost qua leningsinfrastructuur.
Gesecuritiseerde KMO leningen hebben een belangrijke rol te spelen in het overbruggen van het financieringstekort in een economie waarin het bancaire systeem ondergekapitaliseerd is, maar de spaartegoeden groot zijn. De Europese Commissie zou ook de opportuniteiten van securitisatie als mogelijke oplossing voor het financieringstekort voor projecten en KMO’s onderzoeken, en zou hierover binnenkort een ‘green paper’ publiceren. We zijn alvast benieuwd.
Het overbruggen van dit financieringstekort kan doordat banken zich gaan herkapitaliseren, waardoor ze meer leningen kunnen uitgeven, ofwel door niet-bancaire financieringsbronnen aan te spreken. Het herkapitaliseren van de banksector is echter onwaarschijnlijk de eerst komende jaren. Ten eerste, is er grote weerstand van de bestaande aandeelhouders tegen een herhaaldelijke herkapitalisatie omwille van het (te) grote verwateringseffect. Ten tweede, is er het “kip en het ei” probleem dat de bankproblemen pas zullen over zijn als de economie heropleeft en ze in staat zijn om zich te herkapitaliseren, maar de economie kan pas heropleven als de bankproblemen opgelost zijn. Ten derde, is de verwachte rendabiliteit voor banken substantieel lager dan de rendabiliteit die investeerders eisen voor het risico die ze lopen. En ten vierde is het gevoel van “too big to fail” sterk afgezwakt waardoor er meer politieke wil is om banken te laten failliet gaan en dus overheidssteun niet meer vanzelfsprekend is. Kortom, dat banken voldoende vers geld vinden om het financieringstekort te overbruggen lijkt onwaarschijnlijk de komende jaren.
Als de banken niet kunnen zorgen voor de nodige financiering van de economie, dan moet het ofwel van de overheid komen of rechtstreeks van de financiële markten. Gezien de huidige besparingsdrift van de Europese overheden, lijken de financiële markten de enige overblijvende oplossing.
Grote bedrijven kunnen financiering vinden via de financiële markten door de uitgifte van nieuwe aandelen of obligaties, maar KMO’s en consumenten hebben momenteel nauwelijks of geen rechtstreekse toegang tot de financiële markten en zijn overgelaten aan een ondergekapitaliseerde bancair systeem, dat niet in staat is om voor voldoende financiering te zorgen.
En hier kunnen de beruchte gestructureerde kredietproducten, een belangrijke oorzaak van de bankencrisis, misschien dit keer wel de redding betekenen van onze economie, als we het dit keer wél goed aanpakken. Maar dan moeten we wel enkele lessen trekken uit het verleden. Ten eerste, moet er een business model komen waarin vermeden wordt dat banken geloven dat ze geen economisch belang meer hebben op de lange termijn bij de securitisatie van leningen. Ten tweede, geen ‘leveraged’ CDO’s meer, waarbij een kleine wijziging van het onderliggend risico een groot effect genereert op de risico van het kredietproduct. Ook geen ‘maturity transformation’ meer, waardoor de terugbetaling van het kredietproduct afhankelijk is van het al dan niet kunnen herfinancieren van de onderliggend leningen. Ook volledige transparantie, niet enkel naar informatie toe maar ook naar complexiteit toe, zodanig dat het risico correct kan worden ingeschat en gelinieerd met het risicoprofiel en solvabiliteit van de investeerder.
CDO’s bieden belangrijke voordelen ten opzichte van directe publieke leningen aan KMO’s zijnde, de liquiditeit, je kan je lening door verkopen als dat wenst; het vermijden van de hoge kost om zelf het risico van het bedrijf en zijn omgeving in te schatten, dit moet gebeuren door een betrouwbare financiële instelling; en het vermijden van een grote opstart kost qua leningsinfrastructuur.
Gesecuritiseerde KMO leningen hebben een belangrijke rol te spelen in het overbruggen van het financieringstekort in een economie waarin het bancaire systeem ondergekapitaliseerd is, maar de spaartegoeden groot zijn. De Europese Commissie zou ook de opportuniteiten van securitisatie als mogelijke oplossing voor het financieringstekort voor projecten en KMO’s onderzoeken, en zou hierover binnenkort een ‘green paper’ publiceren. We zijn alvast benieuwd.
