Gemiddeld 7% tekort aan zorgpersoneel

Gemiddeld 7% tekort aan zorgpersoneel. Tekorten nemen toe en lopen soms op tot 20%.

21% meldt een aantasting van de kwaliteit van zorg als gevolg van tekorten.

Meerderheid van zorgorganisaties beschouwt basisopleiding als ondermaats.

70% voelt zich niet gesteund door de overheid.

Itinera pleit voor drastische maatregelen om het tij te keren.

Het Itinera Institute  stelt de resultaten van een HRM-studie uitgevoerd bij 265 zorgorganisaties voor. Uit de studie blijkt dat zorgorganisaties structureel 5 tot 7 zorgverleners tekortkomen, wat vaak oploopt tot 20% van het totale personeelsbestand. Bij 85% van de organisaties is de werkdruk hoog tot zeer hoog.70% voelt zich niet gesteund door de visie en de strategie van de overheid om deze tekorten te reduceren. De meerderheid vindt de basisopleiding van de zorgverleners ondermaats. België zet tot vandaag in op imagocampagnes en een prille aanzet tot bijkomende stappen. Hiermee bereikt men 11% bijkomende instroom terwijl de openstaande vacatures intussen verdubbelen. Zonder drastische bijkomende maatregelen komt de kwaliteit van zorg op het spel te staan, zoals 21% van de zorgorganisaties nu reeds ervaren. Itinera pleit voor een versterking van het beleid via preventie, loopbaanontwikkeling, taakverschuiving, een efficiëntere operationele zorgorganisatie, vergoeding voor kwaliteit, een betere opleiding en een actief gemanaged beleid van internationale rekrutering.

Zorgorganisaties komen voortdurend en structureel 5 tot 7 zorgverleners tekort

De tekorten in aantal zorgverleners nemen toe doorheen de tijd en lopen nu vaak op tot 20% van het personeelsbestand van zorgorganisaties. Ouderenzorg wordt hierbij het hardst getroffen. Het betreft niet enkel meer een tekort aan verpleegkundigen, maar ook aan andere zorgberoepen. Dit wijst erop dat de tekorten zich verder uitbreiden. De tekorten zijn universeel doorheen noord en zuid, en doorheen de verschillende types van zorgorganisaties.

Personeelstekort drijft mensen weg uit de sector i.p.v. aan te trekken en te behouden

85% van de zorgorganisaties klaagt een hoge werkdruk aan bij het zorgpersoneel. Cijfers van ontevredenheid, burn-out en de intentie om de zorg te verlaten liggen algemeen tussen de 20 en 30% van het zorgpersoneel. 30% van de verpleegkundigen oefenen het beroep niet meer uit waarvoor ze gestudeerd hebben.

70% voelt zich niet gesteund door overheidsvisie en strategie

De sector staat positief tegenover de recente overheidscampagnes voor zorgberoepen, maar identificeert vele tekortkomingen in het overheidsbeleid m.b.t. de schalen voor personeelstoewijzing, de taakverdeling, de criteria voor verloning, etc.  De ongewenste effecten van het huidige beleid zoals uitstroom i.p.v. instroom  van zorgverleners en de gedwongen ontslagen vanwege de nieuwe regelgeving  liggen dan ook heel gevoelig. Ondanks de sociale akkoorden blijft er sprake van een structurele onderfinanciering volgens 58% van de zorgorganisaties. In de Franstalige Gemeenschap wordt er een volledig gebrek aan gerichte beleidsvorming aangeklaagd los van de federale initiatieven.

21% meldt aantasting van de kwaliteit van zorg als gevolg van personeelstekort

Zonder drastische maatregelen komt de kwaliteit op het spel te staan. Dit blijkt nu reeds bij een aanzienlijk aandeel van de zorgorganisaties. De relatie met kwaliteit van zorg is ook in België sterk wetenschappelijk onderbouwd. Patiënten ervaren nu doorligwonden, urineweginfecties, ziekenhuisopnames, etc. die met een betere bestaffing vermeden kunnen worden. Ook het niet actief managen van toenemende internationale rekruteringsstromen brengt risico’s met zich mee, o.a. misbruik van de zorgverleners in kwestie. Het feit dat de meerderheid van de sector meldt dat de kwaliteit van de basisopleiding te laag is en afneemt baart ons ook zorgen.

Andere landen gaan België voor in een meer omvattend HRM beleid, waarvan dringend werk moet worden gemaakt.

De overheid zit vandaag niet stil. Imagocampagnes verhogen de instroom en prille stappen worden gezet i.v.m. taakverschuiving. De effecten zijn echter onvoldoende om de stijgende tekorten om te buigen. Itinera pleit voor een versterking van het beleid via preventie, loopbaanontwikkeling, een efficiëntere operationele zorgorganisatie, vergoeding voor kwaliteit, een betere opleiding en een actief gemanaged beleid van internationale rekrutering.

Het volledige rapport is te vinden op www.itinerainstitute.org