De keuken van de sociale dialoog
De tijd van het jaar vraagt er naar. Een wenkende kerstdis en de vloed van kookboeken die over de toonbank gaan. Het culinaire leeft ook in de sociale dialoog. Niet alleen in de pizzaverhalen van de interprofessionele groep van 10. Maar ook op bedrijfs- en sectoraal vlak, waar men de dagelijkse loonkost moet verteren.
Borrelnootjes en vette vis zijn er niet bij, die blijven het voor(ge)recht van de institutionele dialoog.
Een klassieke sociale onderhandelingsronde begint met een menu, dat veel te zwaar op de maag ligt, een eisenbundel uit de keuken van Gargantua. De wetenschap dat de soep nooit zo heet wordt gedronken als ze wordt opgediend, beweegt de deelnemers ertoe toch aan tafel te gaan. Bij de eerste gang komen steevast argumenten op tafel waarbij appelen met peren worden vergeleken. En de vraag om boter bij de vis te krijgen, ligt ook snel op het bord. Het voorstel dat daarop wordt geformuleerd, is dikwijls niet te pruimen. Meer gebruikelijk is de term ‘imbuvable’. Een term die met grotere overtuiging wordt uitgesproken als hoeveelheid en kwaliteit van de vooraf ingenomen drank wel buvable was. Wat er kan toe leiden dat de potjes gaan overkoken en dat stoom aflaten onvermijdelijk is. Meestal is een pauze dan aangewezen, en gaan partijen terug naar hun achterban, de ene met de boodschap dat ze nog niet aan de nieuwe patatjes zijn, de andere met de vaste wil nog een eitje te pellen met de overkant, nog een andere met de bedoeling de hete aardappel door te schuiven aan dezelfde kant.
Na de onderbreking wordt snel duidelijk of op een akkoord zal kunnen geklonken worden of niet. Natuurlijk probeert iedereen nog het onderste uit de kan te halen, maar wie te ver gaat, krijgt een koekje van eigen deeg. Want in deze ronde laat niemand nog de kaas van zijn boterham halen, zelfs al wordt er wat water bij de wijn gedaan.
Uit de ervaring met talloze klassieke rondes kunnen we toch enkele lessen distilleren voor de werkgevers.
Ten eerste start niet als een spaghetti, uiterst rigide, om eens in kokend water gegooid uiterst soepel te worden. Of nog vermijd ketchup-onderhandelingen waardoor na wat geklop op de onderkant van de fles meer dan verwacht op het bord terecht komt.
Ten tweede let op voor de saucissonering, de aanpak in schijfjes, waardoor veel meer worst op tafel komt dan aanvankelijk voorzien. En vergeet niet dat op het einde dikwijls nog een kers op de taart wordt gevraagd.
Ten derde let op de mayonaise, die moet je altijd in dezelfde richting kloppen, welke maakt niet uit, maar verander niet halverwege of ze kabbelt.
En tot slot : hier ook geldt, met ‘too many cooks in the kitchen’ krijg je nooit een goed resultaat.
