Met quick fixes maken we vooral onszelf iets wijs
Deze regering kan nog een grote nalatenschap creëren waar ons land echt nood aan heeft.
Iedereen die de toestand van de Belgische openbare financiën ter harte neemt, moet beseffen dat echt werk in de diepte zich opdringt. Met quick fixes maken we vooral onszelf iets wijs. Het is wenselijk de begrotingscontrole in een breder perspectief te plaatsen.
Ons land blijft worstelen met een structureel begrotingstekort dat de huidige oefening ver overstijgt. Denk maar aan de stijging van de uitgaven voor de vergrijzing bij ongewijzigd beleid. Het is tijd dat de regering de tekorten vooral structureel aanpakt. Misschien moeten we haar krediet durven te geven, maar ons verleden is op dat vlak niet geruststellend. De bevolking heeft wel door dat eenmalige maatregelen en allerlei begrotingstrucs in het verleden al te vaak zand in de ogen strooiden en geen onderdeel van een echte oplossing vormden. We hebben ook te vaak de kaasschaaf zien hanteren die wellicht vooral fantoombesparingen opleverden.
Zolang geen echte modernisering van de publieke diensten is gerealiseerd, kunnen veel overheidsmanagers enkel hun werkingsmiddelen droogleggen maar niet structureel ingrijpen. Voorbijgestreefd en onbegrijpelijk. Dat leidt meestal slechts tot tijdelijke ingrepen zonder duurzaam resultaat. Zolang starre structuren en statuten bijvoorbeeld interne mobiliteit bemoeilijken is een diepgaande herstructurering van een overheidsdienst zelfs met alle medewerking van het management praktisch ondoenbaar.
Al te veel structuren in de sociale zekerheid zijn vandaag nog gewoon geënt op de uitbetaling van centen. In tijden van verregaande automatisering zijn alle pure uitbetalingsactiviteiten haast een belediging voor al de ambtenaren die zich daar nog mee bezig moeten houden. Er is dus ongetwijfeld ruimte voor een rationalisering die verder gaat dan een pure efficiëntie-oefening. Het zou goed zijn mocht de regering het debat over de hervormingen of besparingen in de sociale zekerheid zo veel mogelijk objectiveren.
In de gezondheidszorg is er in sommige sectoren, zoals geneesmiddelen, al een instrument om nieuwe uitgaven af te wegen tegenover de baten die ze opleveren. Dat soort rationele methodiek kan echte structurele besparingen opleveren, eerder dan schijnbesparingen.
Een grotere kosten-batenanalyse van de sociale zekerheid in het volgend decennium is nodig, en belangrijker dan politiek gehakketak. Cruciaal is dat ook op het niveau van de lokale besturen en de regionale overheid er een doorbraak wordt gerealiseerd naar een veel diepgaandere evaluatiecultuur. Zo gebruiken de grootste vier Waalse steden verhoudingsgewijs dubbel zoveel middelen dan hun bevolkingsaantal rechtvaardigt, zonder dat dat tot een betere dienstverlening leidt.
Goed bestuur impliceert ook dat eindelijk een einde wordt gemaakt aan de excessen van zelfbediening waarbij partijen bijvoorbeeld postjes in tal van raden van bestuur als een vangnet voor niet-verkozen politici gebruiken. Het gaat wellicht om enkele tienduizenden mandaten bij allerhande overheidsbedrijven, vzw's, intercommunales en holdings. Dat ondermijnt het draagvlak voor een cultuur van verantwoording over elkeens bijdrage aan de performantie van de openbare dienst.
Als deze regering een echte evaluatiecultuur kan afdwingen in alle bestedingen van belastinggeld, dan heeft ze een werkelijke doorbraak gerealiseerd. Dat zou echte hervormingen legitimeren, en dan is een discussie over de vraag of het begrotingsevenwicht in 2018 of het jaar nadien gerealiseerd moet worden, redelijk triviaal. Het punt is dat als verstandig in plaats van lineair wordt bespaard, de bevolking én meer waar voor haar geld zou krijgen én de motivatie bij het personeel niet wordt ondermijnd én er ruimte komt voor echte investeringen.
Deze regering begon onverwacht sterk met enkele belangrijke stappen op domeinen waar beleidshervormingen al vele jaren op zich lieten wachten, zoals de pensioenen, de gezondheidszorg en de belastingen. Deze regering kan nog een grote nalatenschap creëren waar ons land echt nood aan heeft. Dan moet ze minstens op die drie terreinen haar eerste stappen moedig doortrekken, zodat eindelijk na zovele jaren van ad-hocpolitiek een structurele wending ten goede kan worden ingezet met baten die een enkele begrotingscontrole ver overstijgen.
Iedereen die de toestand van de Belgische openbare financiën ter harte neemt, moet beseffen dat echt werk in de diepte zich opdringt. Met quick fixes maken we vooral onszelf iets wijs. Het is wenselijk de begrotingscontrole in een breder perspectief te plaatsen.
Ons land blijft worstelen met een structureel begrotingstekort dat de huidige oefening ver overstijgt. Denk maar aan de stijging van de uitgaven voor de vergrijzing bij ongewijzigd beleid. Het is tijd dat de regering de tekorten vooral structureel aanpakt. Misschien moeten we haar krediet durven te geven, maar ons verleden is op dat vlak niet geruststellend. De bevolking heeft wel door dat eenmalige maatregelen en allerlei begrotingstrucs in het verleden al te vaak zand in de ogen strooiden en geen onderdeel van een echte oplossing vormden. We hebben ook te vaak de kaasschaaf zien hanteren die wellicht vooral fantoombesparingen opleverden.
Zolang geen echte modernisering van de publieke diensten is gerealiseerd, kunnen veel overheidsmanagers enkel hun werkingsmiddelen droogleggen maar niet structureel ingrijpen. Voorbijgestreefd en onbegrijpelijk. Dat leidt meestal slechts tot tijdelijke ingrepen zonder duurzaam resultaat. Zolang starre structuren en statuten bijvoorbeeld interne mobiliteit bemoeilijken is een diepgaande herstructurering van een overheidsdienst zelfs met alle medewerking van het management praktisch ondoenbaar.
Al te veel structuren in de sociale zekerheid zijn vandaag nog gewoon geënt op de uitbetaling van centen. In tijden van verregaande automatisering zijn alle pure uitbetalingsactiviteiten haast een belediging voor al de ambtenaren die zich daar nog mee bezig moeten houden. Er is dus ongetwijfeld ruimte voor een rationalisering die verder gaat dan een pure efficiëntie-oefening. Het zou goed zijn mocht de regering het debat over de hervormingen of besparingen in de sociale zekerheid zo veel mogelijk objectiveren.
In de gezondheidszorg is er in sommige sectoren, zoals geneesmiddelen, al een instrument om nieuwe uitgaven af te wegen tegenover de baten die ze opleveren. Dat soort rationele methodiek kan echte structurele besparingen opleveren, eerder dan schijnbesparingen.
Een grotere kosten-batenanalyse van de sociale zekerheid in het volgend decennium is nodig, en belangrijker dan politiek gehakketak. Cruciaal is dat ook op het niveau van de lokale besturen en de regionale overheid er een doorbraak wordt gerealiseerd naar een veel diepgaandere evaluatiecultuur. Zo gebruiken de grootste vier Waalse steden verhoudingsgewijs dubbel zoveel middelen dan hun bevolkingsaantal rechtvaardigt, zonder dat dat tot een betere dienstverlening leidt.
Goed bestuur impliceert ook dat eindelijk een einde wordt gemaakt aan de excessen van zelfbediening waarbij partijen bijvoorbeeld postjes in tal van raden van bestuur als een vangnet voor niet-verkozen politici gebruiken. Het gaat wellicht om enkele tienduizenden mandaten bij allerhande overheidsbedrijven, vzw's, intercommunales en holdings. Dat ondermijnt het draagvlak voor een cultuur van verantwoording over elkeens bijdrage aan de performantie van de openbare dienst.
Doortrekken
Als deze regering een echte evaluatiecultuur kan afdwingen in alle bestedingen van belastinggeld, dan heeft ze een werkelijke doorbraak gerealiseerd. Dat zou echte hervormingen legitimeren, en dan is een discussie over de vraag of het begrotingsevenwicht in 2018 of het jaar nadien gerealiseerd moet worden, redelijk triviaal. Het punt is dat als verstandig in plaats van lineair wordt bespaard, de bevolking én meer waar voor haar geld zou krijgen én de motivatie bij het personeel niet wordt ondermijnd én er ruimte komt voor echte investeringen.
Deze regering begon onverwacht sterk met enkele belangrijke stappen op domeinen waar beleidshervormingen al vele jaren op zich lieten wachten, zoals de pensioenen, de gezondheidszorg en de belastingen. Deze regering kan nog een grote nalatenschap creëren waar ons land echt nood aan heeft. Dan moet ze minstens op die drie terreinen haar eerste stappen moedig doortrekken, zodat eindelijk na zovele jaren van ad-hocpolitiek een structurele wending ten goede kan worden ingezet met baten die een enkele begrotingscontrole ver overstijgen.
